Porady

NARCIARSTWO BACKCOUNTRY  I NIE TYLKO

Narty backcountry należą pod względem formalnym do grupy nart biegowych. W dalszej części nie będą nas interesowały narty wyczynowe oraz sportowe, a jedynie narty turystyczne.Tutaj stajemy przed dylematem - jak je prawidłowo dobrać, jakim kierować się kryterium przy doborze. W pierwszej kolejności musimy sobie odpowiedzieć na kilka pytań. Przede wszystkim jaki rodzaj aktywności chcemy uprawiać czyli określić rodzaj tras i terenu po jakim chcemy się poruszać. Dobór nart powinien również uwzględniać stopień naszego zaawansowania i umiejętności , określić , czy chcemy biegać stylem klasycznym, czy dowolnym.

Uwzględniając powyższe w rodzinie nart turystycznych możemy wyróżnić:

narty sportowo-rekreacyjne - potocznie zwane "biegówkami",przeznaczone do biegania na odpowiednio przygotowanych trasach,po płaskim,dobrze przygotowanym terenie.To narty lekkie,szybkie (szerokość od 45 mm do 50 mm pod butem),proste,lub lekko taliowane,charakteryzujące się nisko uniesionym dziobem.Polecane dla narciarzy o sporych umiejętnościach,średnio,bądź dobrze zaawansowanych,dla których bieganie jest formą treningu lub rekreacji

narty śladowe (Cross Country) - przeznaczone do biegania po wyznaczonych trasach jak i poza nimi.Polecane do spacerów i wędrówek po leśnych i polnych drogach,parkach,czy ścieżkach rowerowych przysypanych śniegiem.Świetnie sprawdzają się w łatwym,nizinno - pagórkowatym terenie.Są to narty o mocniejszej konstrukcji,cięższe i szersze ( od 50mm - 65 mm )i nieco krótsze od sportowych "biegówek",zwykle taliowane z wyżej wyniesionymi dziobami.Często posiadają łuskę na ślizgu w strefie mostu (środkowa część narty),która trzyma nartę przy odbiciu zapobiega cofaniu sie jej przy podjazdach pod górę.

Narty śladowe zapewniają większą stabilność ,zwrotność ,ale też mniejsze  prędkości,w związku z czym,są idealne dla początkujących biegaczy

narty backcountry - rodzaj nart przełajowych,polecanych głównie do poruszania się w głębokim śniegu,poza przygotowanymi trasami,do przecierania własnych szlaków w trudniejszym,dziewiczym terenie podgórskim.Narty "BC" są cięższe,szersze( nawet do 100 mm),mocniejsze konstrukcyjnie i bardziej wytrzymałe na trudne warunki śniegowe i nieprzewidziane przeszkody (typu wystające korzenie lub kamienie). Są one mocno taliowane,najczęściej wyposażone w stalowe krawędzie,z łuską na ślizgu,lub bez. Okrawędziowanie jest ogromnym atutem tych nart ponieważ ułatwia pokonywanie oblodzonych zboczy i gwarantuje narciarzowi stabilność  przy jeździe po twardym,stromym,wyślizganym stoku.

W dalszej części zajmiemy się głównie nartami / narciarstwem backcountry / - w skrócie BC. Dla wielu określenie to nie jest precyzyjne, czyż nie prościej byłoby użyć polskiego odpowiednika. Szkopuł w tym, że nie ma dobrego odpowiednika w języku polskim.Najbardziej trafnymi, polskimi określeniami dotyczącymi narciarstwa BC wydają się być terminy : narciarstwo przełajowe, turystyka narciarska.

Chociaż , jak wspomnieliśmy na wstępie narty BC należą do szerokiej rodziny nart biegowych to zasadniczo nie służą one do biegania, bardziej do chodzenia, do uprawiania turystyki narciarskiej. W związku z powyższym nie wymagają żadnej infrastruktury, przygotowanych tras, parkingów. Jedyna co niezbędne to warstwa białego puchu - ślad możemy wytyczyć sami na zasadzie " gdzie wola tam droga "

Istotnym wyróżnikiem nart BC są stalowe krawędzie zwykle wzdłuż całej ich długości. Dzięki tym krawędziom narty są bardziej odporne mechanicznie, bardziej wytrzymałe, trudniej je uszkodzić np. o wystające korzenie. Stalowe krawędzie dają nam poczucie większej pewności, mamy większa kontrole na nimi, ułatwiają pokonywanie śliskich, oblodzonych trawersów.

Narty BC mogą mieć różną szerokość. Te, których taliowanie niewiele różni się od nart śladowych / 45 - 55 mm/ możemy również z powodzeniem używać na przygotowanych trasach - bez problemu zmieszczą się w przygotowane, standardowe tory biegowe.W terenie lepiej sprawdza się szersze, krótsze, bardziej zwrotne narty - mają one 70 , 80 do nawet ponad 100 mm szerokości. 

Na długie , całodniowe wycieczki doskonale sprawdza się narty "twarde" z podwójna tzw. nordycką komorą odbiciową, o niewielkim taliowaniu , dłuższe, w zakresie szerokości 65 - 80/90 mm

Jeżeli nasza aktywność na nartach ma bardziej charakter typu " wyjść i zjechać " lepszym wyborem będą narty bardziej miękkie , z pojedynczą tzw. alpejska komorą odbicia.

Do najszerszych nart BC proponujemy wiązania telemarkowe, które wymagają butów z tzw, "kaczym dziobem" - rozwiązanie to  jest jakby mocniejszym typem wiązań BC , pośrednim między typowym sprzętem BC , a sprzętem skitourowym. Wiązania telemarkowe stabilizują przednią część buta, ale równocześnie zwykle but jest dodatkowo opleciony w dolnej części kablem, który pełni dodatkowo rolę stabilizującą.Mamy więc stabilniejsze rozwiązanie niż w przypadku sprzętu BC, możemy wypróbować zjazdu technika telemarkową, natomiast w stosunku do skitourów mamy istotną różnicę - nie ma możliwości blokady stopy podczas zjazdu.

Jak prawidłowo dobrać narty backcountry?

Dobór odpowiedniego modelu nart BackCountry (przełajowych)Dobór odpowiedniego modelu nart BackCountry (przełajowych) - narty powinniśmy dobrać do terenu, w którym będziemy się poruszać oraz do masy ciała ubranego narciarza. dobór długości nart do masy  narciarza nie nastręcza większych problemów  - producenci nart zamieszczają zwykle tabele doboru długości nart gdy planujemy długie, całodniowe wyprawy na nartach, będziemy poruszać się w zróżnicowanym terenie dobrym wyborem będą nie bardzo taliowane , relatywnie węższe narty w przypadku krótszych wypadów, gdy istotnym elementem wycieczki będą zjazdy dobrym rozwiązaniem w aspekcie doboru nart BC będą krótsze, szersze, bardziej taliowane narty o bardziej miękkiej konstrukcji wewnętrznej

 Poniżej dobór długości nart do wagi ubranego narciarza firm : Fischer , Rossignol , Sporten , Alpina

Dobór butów oraz wiązań

  Jeżeli wybierzemy już dla siebie odpowiednie narty backcountry musimy pomyśleć o doborze wiązań oraz butów. Wiązania i buty muszą być ze sobą kompatybilne. Na dzień dzisiejszy mamy na rynku wiązania w systemie NNN  ( New Nordic Norm ), od nazwiska swojego konstruktora zwane Rottefella oraz wiązania w systemie SNS ( system firmy Salomon ) Te ostanie są już na rynku prawie niedostępne gdyż Salomon przestał około 4 lat temu produkować sprzęt do narciarstwa backcountry.

 Wiązania BC różnią się od wiązań do typowych " biegówek " - są szersze, masywniejsze kompatybilne tylko z butami typu BC, które w stosunku do typowych butów biegowych mają szerszy trzpień z przodu buta, który współdziała tylko z wiązaniami typu BC.Reasumując na dzień dzisiejszy mamy tylko dostępne wiązania BC Rottefella w systemie NNN, chociaż niektóre firmy wykupiły patent i w aspekcie marketingowym spotykamy wiązania Fischer BC, Rossignol BC itd.

 Wiązania BC mogą być dwojakiego rodzaju - manualne oraz automatyczne. Wiązania automatyczne działają identycznie jak typowe wiązania do nart biegowych, natomiast wiązania manualne, jak sama nazwa wskazuje musimy zapiąć oraz odpiąć ręcznie, stąd nazwa wiązania manualne. Do najszerszych nart BC możemy zastosować manualne wiązania BC tzw. BC Magnum - są one trochę szersze i mocniejsze od standardowych.

 Czy do nart backcountry musimy stosować wiązania i buty BC ?  - otóż niekoniecznie. Jedynym o czym musimy bezwzględnie pamiętać to to, że wiązania i buty muszą być kompatybilne. Krótko mówiąc jeżeli wybieramy buty BC to wiązania muszą być również typu BC, natomiast jeżeli zdecydujemy się na standardowe wiązania do nart biegowych to buty również powinny być do " zwykłych " nart biegowych, nie do nart typu BC.

 Wiązania do nart biegowych możemy ewentualnie zastosować do wąskich nart bakcountry, szczególnie wówczas gdy zależy nam na korzystaniu z przygotowanych tras - osiągamy wówczas pewien kompromis - cały sprzęt jest stosunkowo lekki, umożliwiając sprawne poruszanie się w torach biegowych, a równocześnie stalowe krawędzie nart chronią je mechanicznie, ułatwiają poruszanie się w " dziewiczym terenie " poza przygotowanymi trasami.

 W przypadku szerszych nart backcountry zdecydowanie zalecamy stosowanie butów oraz wiązań typu BC. W przypadku najszerszych nart zalecamy zastosowanie wiązań BC Magnum. Cały taki zestaw jest wówczas "mocniejszy" - lepiej nadaje się do poruszania w nieprzygotowanym terenie. Staw skokowy jest lepiej stabilizowany, czujemy się pewniej przy pokonywaniu różnych przeszkód w terenie.